VIÊM GÂN GẤP NGÓN TAY (NGÓN TAY LÒ XO)

 Ngón tay lò xo (Trigger finger) là tình trạng viêm bao gân của các gân gấp các ngón tay gây chít hẹp bao gân. Một số trường hợp gân gấp bị viêm xuất hiện hạt xơ, làm di động của gân gấp qua vị trí hạt xơ bị cản trở. Mỗi lần gấp hay duỗi ngón tay    rất khó khăn, bệnh nhân phải cố gắng mới bật được ngón tay ra hoặc phải dùng tay bên lành kéo ngón tay ra như kiểu ngón tay có lò xo. Vì vậy bệnh có tên là "ngón tay lò xo"

NGUYÊN NHÂN

Có rất nhiều nguyên nhân gây nên bệnh lí ngón tay lò xo

- Một số nghề nghiệp có nhiều nguy cơ mắc bệnh do sử dụng độ linh hoạt của ngón tay một cách thường xuyên : Nông dân, giáo viên, thợ cắt tóc, bác sĩ phẫu thuật, thợ thủ công , nhân viên đánh máy ...

- Hậu quả của một số bệnh lí như  ĐTĐ tuyp 2, Viêm khớp dạng thấp, gout, vẩy nến….

- Chấn thương cũng là một trong những nguyên nhân gây bệnh

- Một số trường hợp không tìm ra nguyên nhân gây bệnh

TRIỆU CHỨNG

• Biểu hiện bệnh có thể có sốt, nhưng không sốt cao, thường 38 – 38.5 độ C
• Đau phía gân tay, dọc theo trục của các ngón tay
• Có thể có hạch phản ứng ở vùng khuỷu phía trong
• Khó khăn khi thực hiện các động tác đơn thuần (như cầm nắm và gấp duỗi). Hay gặp ở các ngón dài (ngón có 3 đốt xương)
• Có thể sờ thấy hạt xơ trên gân gấp ngón tay ở vị trí khớp đốt bàn ngón tay. Hạt xơ di động khi gấp duỗi ngón tay.

• 
  
• Độ I: Người bệnh bị đau ở gốc ngón tay nhưng còn di chuyển được
• Độ II: Ngón tay người bệnh bị giữ lại, gân còn di chuyển được nhưng bị bật hoặc phải dùng sự trợ giúp của tay đối diện
• Độ III: Ngón tay người bệnh bị kẹt ở tư thế cò súng.

CẬN LÂM SÀNG

Siêu âm với đầu dò tần số > 7.5 – 20MHz: Giúp bác sĩ thấy gân, bao gân dày lên, dịch bao quanh và hình ảnh hạt xơ trong bao gân

Xét nghiệm máu cho kết quả bạch cầu, tốc độ máu lắng tăng cao.

ĐIỀU TRỊ

Người bệnh sẽ được điều trị nội khoa với phác đồ tương ứng, cụ thể:

• Hạn chế vận động ngón tay bị tổn thương, có thể sử dụng nẹp ngón tay nhằm cố định, chườm lạnh hay chiếu tia hồng ngoại.
• Sử dụng thuốc kháng viêm, giảm đau bằng đường uống, tiêm hay tiêm corticoid tại chỗ.
• Sử dụng kháng sinh khi xuất hiện tình trạng viêm nhiễm và khi toàn thân có biểu hiện nhiễm trùng.
• Bổ sung vitamin, đặc biệt là vitamin C.

Khi điều trị nội khoa theo liệu trình, bệnh vẫn không thuyên giảm. Bác sĩ có thể chỉ định người bệnh thực hiện:

• Tiêm corticoid tại chỗ: Chỉ thực hiện với điều kiện có bác sĩ chuyên khoa nội cơ xương khớp có kinh nghiệm, phòng tiêm phải vô trùng. Khi thực hiện tiêm corticoid cần đảm bảo vô trùng tuyệt đối.
• Những chế phẩm:
• Methylprednisolone acetate (1ml = 40mg): Đây là loại có tác dụng kéo dài. Liều dùng cho mỗi lần tiêm trong bao gân từ 8 – 20mg/lần (0,2 – 0,5ml/lần) dựa theo vị trí. Mỗi đợt cách nhau khoảng 3 – 6 tháng, mỗi năm không quá 3 đợt.
• Betamethasone (1ml = 5mg) Betamethasone dipropionate.
• 2mg Betamethasone sodium phosphate: Đây là loại có tác dụng kéo dài. Liều dùng cho mỗi lần tiêm cạnh khớp từ 0,8 – 2mg/lần (0,2 – 0,5ml/lần) dựa theo vị trí. Mỗi đợt cách nhau khoảng 3 – 6 tháng, mỗi năm không quá 3 đợt.
• Tuyệt đối chống chỉ định tiêm corticoid tại chỗ: Những tổn thương do nhiễm khuẩn, nấm hay chưa loại trừ được nhiễm khuẩn; tổn thương nhiễm trùng trên hay gần khu vực tiêm.
• Tương đối chống chỉ định tiêm corticoid tại chỗ (gồm những chống chỉ định của corticoid): Cao huyết áp, tiểu đường, viêm loét dạ dày tá tràng (cần điều trị, theo dõi trước và sau khi tiêm), người bệnh đang sử dụng thuốc chống đông hay có rối loạn đông máu.
• Một số tác dụng không mong muốn sau khi tiêm corticoid tại chỗ: Cảm giác đau sau tiêm vài giờ, có khả năng kéo dài vài ngày, thường gặp sau mũi tiêm đầu; teo da tại chỗ hay mảng sắc tố da vì tiêm quá nông (tình trạng này sẽ tự hết trong vài tháng tới 2 năm); nhiễm trùng.

Tiêm corticoid điều trị ngón tay lò xo dưới hướng dẫn siêu âm

Phẫu thuật được chỉ định cho những trường hợp bệnh ở mức độ nặng, đã áp dụng những phương pháp điều trị khác thất bại hay kéo dài nhưng bệnh vẫn không thuyên giảm. Bác sĩ phẫu thuật sẽ tiến hành cắt bao gân duỗi, giải phóng gân tại vị trí khoang gân duỗi bị viêm.

PHÒNG NGỪA

• Tránh những hoạt động ngón tay, bàn tay lặp đi lặp lại trong thời gian dài, nhất những động tác phải thường xuyên gồng ngón tay cái.
• Dành thời gian nghỉ ngơi hợp lý.
• Thực hiện những bài tập dành cho gân khớp vùng ngón cái, bàn tay.
• Tránh xoa bóp rượu thuốc và dầu nóng vì dễ khiến tình trạng viêm nặng hơn.
• Vì viêm gân gấp ngón cái có thể là biến chứng từ bệnh tiểu đường, viêm khớp… nên người bệnh cần thường xuyên thăm khám sức khỏe định kỳ để kiểm soát tốt tình trạng bệnh, ngăn ngừa biến chứng viêm gân ngón cái.
• Bổ sung dinh dưỡng đầy đủ trong chế độ ăn uống mỗi ngày, đặc biệt là thực phẩm giàu canxi và vitamin C.